Qo oyunu

Qo oyunu qədim və dünyanın ən geniş yayılmış oyunlarından biridir. Oyunun sistemi qarışıq görünə bilər, amma təcrübə qazandıqca başa düşülür ki, Qo bir sənətdir. Təsadüf elementinin olmaması səbəbindən kompüter proqramları uzun müddət ustaları məğlub edə bilmirdi. Maşın yaradıcı düşünə bilmədiyi üçün Qo insan ağlının süni intellekt üzərində üstünlüyünün sübutu olaraq qalır.
Oyunun tarixi
Təxminlərə görə, Qo-nun yaşı üç min ilə çata bilər. Oyun Çində yaranıb və əfsanəyə görə onu imperatorun saray əyanlarından biri icad edib. VII əsrdə oyun artıq Yaponiyada tanınırdı, lakin Asiyada məşhurluğunun zirvəsinə 800 il sonra çatdı.
Yalnız keçən əsrin əvvəllərində Qo Avropa və Şimali Amerikaya yayıldı. Strateji oyun intellektual yarışlara hazır olan insanları cəlb etdi. Oyunçuların sayı və ustalıq səviyyəsinə görə asiyalılar hələ də liderliyini qoruyur. Avropalılar və amerikalılar federasiyalar yaradıblar, təcrübə toplayırlar və bir gün turnirlərdə layiqli rəqabət apara biləcəklər.
XXI əsrin əvvəlinə qədər dünyada 50 milyon insan Qo sənətini öyrənmişdi, lakin onların 80%-i Şərqi Asiyada yaşayır. ABŞ-da 127 min, Rusiyada 80 min, Almaniya, Böyük Britaniya, Niderland və digər Avropa ölkələrində isə hər birində 20-45 min arası oyunçu var.
Dünyada mütəmadi olaraq Qo üzrə turnirlər keçirilir, 2004-cü ildə çempion, Tayvan mənşəli (Yaponiya üçün çıxış edən) Ço U (張栩) oldu və bir milyon dollardan çox mükafat qazandı.
Maraqlı faktlar
- Beş yaşlı bir uşaq belə Qo qaydalarını öyrənə bilər. Lakin oyunun mürəkkəbliyi elə səviyyədədir ki, hətta kompüter proqramları da ən güclü oyunçulara qalib gələ bilmir.
- Şahmatdan fərqli olaraq, sol beyin yarımkürəsini aktivləşdirən Qo hər iki yarımkürəni işə salır.
- Yaponiyanın Oita şəhərində nəhəng Qo turniri keçirilmişdir. 40×40 metr ölçülü lövhədə oyunçular demək olar ki, iki metr diametrli və bir kiloqram çəkili daşları hərəkət etdirirdilər.
- XVI əsrdə Yapon imperatorunun fərmanı ilə bütün dövlət məmurları Qo oynamağı öyrənməli idilər. Bu gün isə bu sənət dünyanın biznes məktəblərində tədris olunur.
- Yalnız 2016-cı ildə AlphaGo adlı kompüter proqramı ilk dəfə dünya çempionu Li Sedol-u (이세돌) məğlub edə bildi.
- Dəfələrlə şahmat üzrə dünya çempionu olmuş Emanuel Lasker Qo-nu strategiya və taktikanın inkişafı üçün bir vasitə kimi qiymətləndirirdi. O, öz qələbəsinə əmin olaraq, orta səviyyəli bir yapon oyunçusu ilə oyun oynamaq istədi. Hətta ciddi üstünlüklə başlasa da, Lasker qalib gələ bilmədi. O, oyunun çox incəliklərə sahib olduğunu etiraf etdi. Daha sonra isə yeni başlayanlar üçün dərslik yazdı.
Çində, Koreyada və Yaponiyada Qo oynamaq karyera qurmaq istəyən insanlar üçün vacib bacarıq sayılır. Oyun zamanı rəqiblər bir-birinin düşüncə tərzini daha yaxşı başa düşür, intellektual səviyyəni və emosiyaları idarəetmə bacarığını qiymətləndirə bilirlər. Bəs siz niyə Şərq müdrikliyindən faydalanaraq bu qədim oyunu öyrənməyəsiniz?!